Wanneer huid, spierweefsel of organen (longen) door verwarming beschadigen spreken we van een brandwond. Afhankelijk van de diepte waarin de
hitte of koude is doorgedrongen wordt de ernst van een verbranding ingeschaald.
Eerste graads, een rode, droge, pijnlijke plek.
Tweede graads, ook rood en pijnlijk. De plek is vochtig en soms ontstaan er blaren.
Derde graads, een geelwitte of bruine kleur en doet geen pijn.
Een derde graads brandwond is zo diep dat de zenuwuiteinden in de huid vernietigd zijn. Daardoor wordt geen pijn meer ervaren. Als de huid nog
erger verbrandt, ontstaan er zwarte plekken. Dit heet verkoling. Net als bij brandwonden kan een lichaam beschadigd worden door onderkoeling
(bevriezing). Het uiterlijk van wonden ontstaan door bevriezing lijkt sterk op een brandwond maar dient anders behandeld te worden.
Vervoer mensen met zware brandwonden bij voorkeur in zittende houding.
Geef mensen met zware brandwonden niets te eten of te drinken.
Behandeling
Brandwonden, onstaan door hitte, dienen zo snel mogelijk gekoeld te worden. Het beste is om de wond onder zacht stromend, koud / lauw water te
houden voor een periode van minimaal 5 tot 10 minuten. Gebruik geen ijskoud water dit kan onderkoeling veroorzaken. Is er geen kraan voor handen
koel dan met andere middelen, natte lappen uit een sloot is beter dan onbehandeld laten. De hitte welke, door verbranding, in het lichaam komt,
moet eruit. Een lichaamsdeel bevat vocht wat door verbranding warm wordt, deze warmte wordt door het lichaam vast gehouden en zal gedurende
langere periode schade aan blijven richten. Zorg dat een eventuele straal water niet exact op de wond gericht is. Gesloten wonden zijn gevoelig en
kunnen open barsten. Dit wil je, in verband met bacterieële besmetting, voorkomen.
Aandachtspunten,
Begin bij brandwonden altijd met koelen, zelfs huisarts of nooddienst komt op tweede plaats. Verwijder geen kledingstukken, deze kunnen aan de
wond kleven waardoor je extra beschadigingen aan kunt richten. Smeer nooit zalf op de wond, tenzij door een arts voorgeschreven. Probeer open wonden,
na koelen, zo steriel mogelijk af te dekken om infectiegevaar te minimaliseren. Bij een mogelijke inwendige verbranding door het inademen van stoom
of hete lucht, dien je altijd direct contact opnemen met de huisarts.
Bevriezing,
Zoals reeds eerder gemeld kan door koude ook beschadiging aan weefsel ontstaan. In tegenstelling tot brandwonden zul je bevriezingsverschijnselen
niet moeten koelen, maar juist opwarmen. Het opwarmen doe je altijd gelijkmatig en het beste zonder externe hittebronnen. Beste methode is door
lichaamswarmte over te dragen naar diegene met de bevriezingsverschijnselen. Doe dit wel met zo min mogelijk verliezen, in een slaapzak of onder
een deken. Wanneer het een situatie niet toe laat om lichaamswarmte over te dragen, concentreer je dan op het isoleren van het slachtoffer.
Blaren
Een blaar is een huidblaasje gevuld met vocht en/of bloed. Blaren kunnen door meerdere oorzaken ontstaan, iedere oorzaak behoeft ook zijn eigen
behandeling. Een gesloten blaar als gevolg van wrijving (roeien, hakken of wandelen), is eigenlijk een brandwond en laat je bij voorkeur dicht.
Voor meer over blaren ontstaan bijj hiken zie Hiken
Intapen met hechtpleister kan dan de druk op een blaar beter verdelen. Wanneer de blaren bijzonder hinderlijk zijn prik je ze open met een ontsmette
naald en breng je een stevig verbandje of pleister (hechtpleister, dakpansgewijs) aan. Bij een open blaar, knip je de losse huid weg, ontsmet de wond
grondig (goed uitwassen met zuiver water), waarna je er betadinezalf op smeert. Breng nadien een drukkend verband of een pleister aan.
Blaren veroorzaakt door verbranding of chemicaliën en bloedblaren laat je altijd gesloten.